ทำไมไปเดินงานหนังสือทีไร แล้วเหมือนถูกดูดในดงหนังสือ

คุณผู้อ่านเคยเป็นกันไหม เวลาไปงานหนังสือแต่ละครั้ง ถึงแม้จะตั้งใจว่าจะไม่ใช้เวลาเยอะ จะไปซื้อแค่ที่อยากได้ แต่เผลอทีไร ก็เป็นอันต้องแวะนั่นนี่ จ้ำเท้ากันจนหมดวันแล้วทุกที

งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ หรืองานหนังสือถือเป็นการเฉลิมฉลองให้มิตรรักนักอ่านในไทย โดยเป็นพื้นที่ให้คนได้เดินดูหนังสือที่พวกเขารัก ซึ่งบรรยากาศที่นักอ่านได้มารวมกัน ทำให้คุณค่าของที่แห่งนี้ต่างออกไป เสมือนเราดื่มด่ำกับโลกในหัวซะจนหาทางออกไม่ได้ เรามาดูกันดีกว่าว่าทำไม เดินงานหนังสือทีไร ถึงเหมือนถูกดูดไว้ในดงหนังสือกันนะ

แม่เหล็กที่ชื่อ Safe Zone ดึงดูดโลกให้ช้าลง

แม้ว่างานหนังสือจะมีคนพลุกพล่านขนาดไหน แม้ว่าคนข้างหน้าเราจะรีบเดินจ้ำอ้าวเพียงใด แต่เมื่อก้าวเท้ามาอยู่ในฮอลล์แล้ว ทุกสิ่งก็เหมือนช้าลงทันตา เราจะพบว่าบรรยากาศที่มีหนังสือล้อมรอบนี้ ได้กลายเป็น Safe Zone รวมตัวของคนที่ต้องการหลีกหนีจากความวุ่นวาย เพราะบรรยากาศของหนังสือ จะทำให้หลายคนพูดน้อยลงโดยอัตโนมัติ นักอ่านจึงรู้สึกได้ทันทีว่าที่นี่คือพื้นที่ปลอดภัย เราสามารถผ่อนคลายกับสิ่งต่าง ๆ จูนสมาธิ โฟกัสกับเนื้อหาตรงหน้า ซึ่งแม่เหล็กที่ชื่อ Safe Zone นี่เอง เป็นสิ่งที่ทำให้โลกนั้นช้าลงทันตา

วงสังคมแห่งการแชร์ไอเดีย

ว่ากันตามตรง งานหนังสือนี่แหละคือ หนึ่งในพื้นที่ที่ล้อมรอบไปด้วยคนไอเดียเจ๋ง ๆ แต่ยังไม่ได้เดบิวต์โลกงานหนึ่งเลยก็ว่าได้

โดยงานวิจัยของวารสาร Nature ได้กล่าวว่า คนที่อ่านหนังสือแนว Non-Fiction จะมีแนวโน้มที่มีไอเดียเกิดขึ้น เพราะสิ่งที่พวกเขาพบในวรรณกรรมเหล่านี้ เป็นสารตั้งต้นให้พวกเขาได้วิธีคิดใหม่ ๆ ขึ้นมา

ปัญญาเกิดจากการแชร์คลังความรู้ ดังนั้นแล้ว เราจะเห็นเลยว่า งานหนังสือจึงเป็นพื้นที่แชร์ไอเดียของเหล่านักคิด เพราะการที่เขาอ่านเรื่องราวเดียวกัน จะทำให้นักอ่าน สามารถสร้าง Networking ของคนที่มีความชอบเดียวกันกับพวกเขา ซึ่งมักจะไปจบที่การได้ไอเดียที่จุดประกายซึ่งกันและกัน 

อาการสุขใจเมื่อได้เห็นกองหนังสือ

จะเดินไปซอกไหนก็เห็นหนังสือเรียงราย อุ้ยตรงนั้นก็บูทดี ตรงนี้ก็ออกเล่มใหม่ ถึงไม่ได้เปิดอ่านทั้งหมด แต่แค่ได้เห็นปกก็สุขใจแล้ว

ยุคสมัยนี้ แน่นอนเลยว่า พฤติกรรมซื้อหนังสือไปตั้งไว้ แต่ไม่ได้อ่านมันได้กลายเป็นอีกหนึ่งความชอบของคนหลายคน โดยเจ้าอาการกองดองนี้ ถูกเรียกว่า ‘ซึนโดกุ’ ซึ่งเป็นอาการที่เรามักจะซื้อหนังสือไปแล้ว แต่ดันเอามาตั้งไว้ อาการซึนโดกุทำให้เรามองงานหนังสือเป็นเกาะสมบัติ และหนังสือก็คือขุมสมบัติที่เราค้นพบ ทว่ามันสนุกเมื่อหาเจอเท่านั้นแหละ เพราะเมื่อไหร่ที่เรานำมันกลับบ้าน ก็มักจะเผลอตั้งไว้จนแทบลืมไปเลยว่ามีเล่มนี้อยู่ ฉะนั้นการได้มองกองหนังสือที่เรียงรายนั้น จึงถือเป็นความพึงพอใจอย่างยิ่งเลยล่ะ

ล้อมรอบด้วยอะโรม่าของวานิลลิน

หลายคนมักจะชอบขลุกตัวอยู่ในดงหนังสือจนลืมเวลา ไม่ว่าจะเป็นร้านหนังสือ ห้องสมุด หรือกระทั่งงานหนังสือเองก็ตาม ซึ่งสาเหตุหนึ่งการได้รับความสุขของกลิ่นดงหนังสือ อาการนี้ถูกเรียกว่า Bibliosmia ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่คนได้ดมกลิ่นหนังสือแล้วจะมีความสุข โดยในงานวิจัยนั้นพบว่ากระดาษหนังสือ มีสารประกอบทางเคมีที่ชื่อวานิลลิน ซึ่งช่วยให้คนลดความเครียด และทำให้คนอารมณ์ดีขึ้นได้ นอกจากนั้นแล้ว หนังสือเก่าที่มีกลิ่นอื่น ๆ เช่น กลิ่นหนัง, กลิ่นกาว และกลิ่นหมึกพิมพ์ ก็ช่วยให้นักอ่านรู้สึกพึงพอใจมากขึ้น เมื่อได้ดมกลิ่นแรง ๆ เหล่านี้

พื้นที่รวมตัวของชาว Extrovert

ใครว่าคนอ่านหนังสือจะมีแต่ชาว Introvert กันล่ะ เพราะงานหนังสือก็เป็นพื้นที่สร้าง Community ของชาว Extrovert ด้วยนะ เราจะพบว่าภายในบูทของงานหนังสือจะมีนักอ่านที่เป็นพูดเก่ง ชอบคอนเนกต์กับผู้คนอยู่เยอะมาก พวกเขามักออกมาป้ายยากันโดยไม่มีความรู้สึกแอนตี้อะไร เพราะทุกคนต่างรู้สึกว่าการได้แนะนำหนังสือนั้น คือการกระตุ้นให้เกิดสังคมนักอ่านที่ดีได้ 

งานหนังสือมอบโอกาสมากมายสำหรับการเรียนรู้ และการเติบโตส่วนบุคคล มันให้พื้นที่ชาว Extrovert ได้พูดคุย, ถกประเด็น, เวิร์กช็อป นอกจากนั้นยังเป็นที่พบปะให้พวกเขาได้ฟังนักเขียนที่ชอบได้อย่างเต็มที่ ซึ่งจะเห็นได้ว่ากระบวนการทอล์กนั้น ได้ขับเคลื่อนงานให้มีชีวิตชีวามากกว่าแค่อ่านใครอ่านมัน

เสน่ห์ของงานหนังสือเป็นปรากฏการณ์ที่มีหลายแง่มุม ซึ่งถูกถักทออย่างประณีตด้วยแรงขับเคลื่อนทางจิตวิทยาที่โดนใจผู้เข้าร่วมงานหลายกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นนักอ่านเดี่ยวหรืออ่านหมู่ งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ได้สร้างสังคมที่เป็นสถานที่พิเศษในหัวใจของเหล่านักอ่าน ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นประโยชน์ในสังคมเท่านั้น แต่ยังเป็นการสำรวจเบื้องลึกในใจ ที่ทำให้เราหลงในโลกแห่งเสรีนี้

แปล เรียบเรียง: พีรพล สดทรัพย์

ที่มา

• Beyond Books: The Multifaceted Benefits of Participating in International Book Fairs
• Libraries Are Such Peaceful Places
• Fairgoers lavish praise on HK's flagship book event
• What Are The Benefits Of Attending A Book Fair? - The Happy Hollisters
• The Complete List of International Book Fairs in 2023
• The Surprising Power of Reading Fiction: 9 Ways it Make Us Happier and More Creative
• มารู้จักกับ Tsundoku พฤติกรรมการดองหนังสือ